​Doanh thu kinh doanh bảo hiểm của ngân hàng TMCP Quân đội (MB – Mã: MBB) mới bắt đầu tăng trưởng ổn định kể từ năm 2017 đến nay, đây cũng là thời điểm MB Ageas Life được thành lập. Vào năm 2016, mảng bảo hiểm còn tăng khiêm tốn ở mức 236 tỷ đồng, đến cuối năm 2022 đã vượt mốc 10.000 tỷ đồng, tăng gấp 42 lần so với năm 2016.

Ngân hàng MB trúng đậm nhờ… Bancassurance

Bancassurance là thuật ngữ tiếng Pháp dùng để chỉ việc bán chéo các sản phẩm bảo hiểm qua hệ thống ngân hàng. Đây là một kênh trong chiến lược phân phối sản phẩm của các doanh nghiệp bảo hiểm cả nhân thọ lẫn phi nhân thọ, liên kết với các ngân hàng thương mại để cung cấp có hiệu quả các sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng của mình.

Tại Việt Nam, Bancassurance đã manh nha từ những năm 1990, song bancassurance chỉ thực sự khởi động từ năm 2001. Từ đó đến nay, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã chứng kiến sự thay đổi lớn trong hoạt động. Một số trường hợp điển hình tại Việt Nam đang thành công đó là sự hợp tác giữa Techcombank – Manulife, SCB – Manulife, VPBank – AIA hay MBBank – MB Ageas Life,…

Do đó, ngoài hoạt động cho vay truyền thống, động lực tăng trưởng lợi nhuận của nhiều ngân hàng còn đến từ sự “bội thu” từ hoạt động dịch vụ, trong đó mảng kinh doanh bảo hiểm là chủ yếu.​

Điển hình tại ngân hàng TMCP Quân đội (MB – Mã: MBB), ngoài việc hợp tác bán chéo với các công ty bảo hiểm khác, việc sở hữu hai công ty con về bảo hiểm là Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ MB Ageas Life (MB Ageas Life) và Tổng CTCP Bảo hiểm Quân đội (MIC) đã đóng góp một phần quan trọng vào doanh thu của ngân hàng.

Năm 2019, MBBank ghi nhận mức lợi nhuận trước thuế kỉ lục hơn 10.000 tỷ đồng, tăng 29% so với năm 2018 và vượt kế hoạch đề ra. Trong đó, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của MBBank tăng 24%, mang về 3.186 tỷ đồng và đóng góp tới 13% tổng thu nhập hoạt động.

Đáng chú ý, riêng hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã đóng góp tới 1.788 tỷ đồng lãi thuần, chiếm 56% lợi nhuận mảng dịch vụ, tăng trưởng 18% so với năm 2018 và gấp gần 5 lần năm 2017.

Như vậy, trong hai năm 2018 -2019, lợi nhuận hoạt động kinh doanh bảo hiểm của MBBank tăng trưởng gộp hơn 120%, gấp gần hai lần tốc độ tăng trưởng lợi nhuận chung của cả mảng dịch vụ.

Đến giai đoạn 2020 – 2022, MB thực sự bội thu từ bán chéo bảo hiểm. Năm 2021, ngân hàng MB thu về hơn 8.386 tỷ đồng từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm, tăng tới 43% so với năm 2020, chiếm 68% tổng doanh thu từ mảng hoạt động dịch vụ. Đến năm 2022, ngân hàng này ghi nhận doanh thu 10.185 tỷ đồng, chiếm tới 71,5% tổng thu nhập từ hoạt động dịch vụ.

Tuy nhiên, quý 1/2023, thu từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm tại ngân hàng MB giảm nhẹ 11% so với cùng kỳ, ghi nhận hơn 2.086 tỷ đồng nhưng vẫn chiếm tới 73% tổng thu nhập từ hoạt động dịch vụ.

Thực tế, doanh thu kinh doanh bảo hiểm của MBBank mới bắt đầu tăng trưởng ổn định kể từ năm 2017 đến nay, đây cũng là thời điểm MB Ageas Life được thành lập. Vào năm 2016, mảng bảo hiểm còn tăng khiêm tốn ở mức 236 tỷ đồng, đến cuối năm 2022 đã vượt mốc 10.000 tỷ đồng, tăng gấp 42 lần so với năm 2016.

MB Ageas Life đang phân phối bảo hiểm qua những ngân hàng nào?​

Được thành lập từ năm 2016, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ MB Ageas được xây dựng trên cơ sở liên doanh giữa 3 đối tác gồm: Ngân hàng TMCP Quân đội (MB – Mã: MBB), Tập đoàn Ageas từ Bỉ và Công ty Bảo hiểm nhân thọ Muang Thai từ Thái Lan. Trong đó, ngân hàng MB có tỷ lệ sở hữu 61% cổ phần. Do đó, kênh bancassurance chính của MB Ageas Life chính là qua MBBank.

Bên cạnh đó, trong năm 2022, MB Ageas Life cũng đã ký kết hợp tác phân phối với 2 ngân hàng là Ngân hàng Bắc Á (BacABank) và Ocean Bank.

Mới đây, Bộ Tài chính công bố kết luận thanh tra việc bán bảo hiểm qua ngân hàng đối với các doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó có Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ MB Ageas.

Theo kết luận, việc bán bảo hiểm qua kênh đại lý là ngân hàng MB còn nhiều sai phạm. Cụ thể, thanh tra năm 2021 và các thời kỳ có liên quan tại MB Ageas Life, kết quả thanh tra phát hiện các sai phạm về ban hành quy trình, quy chế quản lý đại lý; sai phạm về các trường hợp đại lý bảo hiểm không thực hiện đúng quy định trong quá trình triển khai bán bảo hiểm; sai phạm về chi phí hoạt động đại lý bảo hiểm.

Từ những sai phạm, Bộ Tài chính kiến nghị MB Ageas Life hạch toán giảm chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN năm 2021 số tiền là 5,96 tỷ đồng.

Về vấn đề này, phía MB Ageas Life cho biết đợt thanh tra chuyên đề tại 4 doanh nghiệp bảo hiểm thuộc kế hoạch thanh tra, kiểm tra định kỳ doanh nghiệp bảo hiểm năm 2022 của Bộ Tài chính. Theo đó, đối với MB Ageas Life, kỳ thanh tra tập trung vào các hoạt động trong năm tài chính 2021, có xem xét thêm các kỳ liên quan.

Kết quả thanh tra ghi nhận, công ty đã ban hành đầy đủ các văn bản, quy định liên quan đến giải quyết khiếu nại khách hàng, hoạt động tuyển dụng, đào tạo, cấp quyền bán, giám sát chất lượng đại lý và các quy định xử lý kỷ luật đại lý bảo hiểm có vi phạm.

Một số nội dung liên quan đến chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động của cấp quản lý đại lý đã được công ty chủ động nhận diện và hoàn thiện bằng việc ban hành các quy định mới vào cuối năm 2021.

Đặc biệt, tất cả trường hợp vi phạm của đại lý cá nhân ghi nhận trong kết luận thanh tra đều là vi phạm quy định nội bộ của công ty và do công ty chủ động phát hiện và được xử lý dứt điểm, trước khi có kết quả thanh ra của Bộ Tài chính.

Kinh doanh bấp bênh, cơ cấu vốn tại MB Ageas Life mất cân đối?

​

Kể từ khi thành lập đến nay, tình hình kinh doanh tại MB Ageas Life liên tục trồi sụt. Trong 3 năm đầu thành lập, MB Ageas Life liên tục báo lỗ sau thuế, từ 26 tỷ đồng năm 2016 lên mức lỗ 222 tỷ đồng năm 2017 và năm 2018 lỗ sau thuế tới 307 tỷ đồng.

Tuy giai đoạn 2019 – 2022 MB Ageas Life thoát lỗ nhưng kết quả kinh doanh vẫn đìu hiu. Năm 2019 mang về gần 283 tỷ đồng lãi sau thuế nhưng đến năm 2020 chỉ còn 259 tỷ đồng. Đến năm 2021 lợi nhuận sau thuế giảm còn hơn 220 tỷ đồng và năm 2022 lợi nhuận ‘bốc hơi’ còn vỏn vẹn 64,4 tỷ đồng do các khoản chi phí đều tăng mạnh.

Bức tranh tài chính cũng không mấy khấm khá hơn khi cơ cấu vốn mất cân đối. Tuy có tăng quy mô nhưng nguồn vốn tại MB Ageas Life lại mất cân đối khi chủ yếu hình thành từ nợ phải trả chiếm hơn 81%, trong khi đó vốn chủ sở hữu chỉ chiếm 19%.

Cụ thể, tính đến 31/12/2022, nợ phải trả của MB Ageas Life tăng 41% so với đầu năm, ghi nhận hơn 7.803 tỷ đồng. Trong khi đó vốn chủ sở hữu chỉ tăng 4%, đạt hơn 1.771 tỷ đồng. Như vậy, kết thúc năm 2022, tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu của MB Ageas Life cao gấp 4,40 lần, trong khi năm 2021 chỉ ở mức 3,23 lần.

Theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2021 và số liệu báo cáo của công ty, tổng doanh thu phí bảo hiểm qua kênh bancas đạt 4.466 tỷ đồng, tương ứng 78% tổng doanh thu phí, doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới qua kênh bancass đạt 2.821 tỷ đồng, tương ứng 74% tổng doanh thu phí khai thác mới.

Năm 2021, công ty phát hành mới 66.757 hợp đồng bảo hiểm qua kênh bancas. Trong đó 3.946 hợp đồng bảo hiểm bị hủy bỏ trong thời gian cân nhắc (tương ứng với tỷ lệ 5,91% ) và khoảng 32,4% hợp đồng bị chấm dứt sau thời gian cân nhắc (năm thứ nhất).

​

Báo cáo của Công ty Cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) cho biết, niềm tin của thị trường đã ở mức thấp nhất trong 30 năm.Tình trạng tư vấn viên tư vấn không đúng, cố tình tư vấn mập mờ cho khách hàng đã diễn ra trong thời gian dài, khiến khách hàng gặp không ít khó khăn và mất niềm tin vào bảo hiểm.

Theo thống kê từ Hiệp hội Bảo Hiểm Việt Nam, trong năm 2022 qua kiểm tra, hiệp hội đã phát hiện khoảng 3.100 trường hợp đại lý sai phạm, với 14 nhóm hành vi, trong đó có lỗi tuyên truyền quảng cáo sai về sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH).

Tình trạng này đã tồn tại từ nhiều năm trước nhưng với số lượng nhỏ, tuy nhiên khi kênh bancassurance tăng trưởng bùng nổ thì vấn đề về chất lượng nhân viên tư vấn lại trở lại.

Các tư vấn viên thường chỉ tư vấn “lấp lửng”, chỉ nhắc đến cái lợi trước mắt mà ít khi tư vấn cái chưa được, rủi ro và các điều khoản loại trừ cho khách hàng khi tham gia sản phẩm. Đối với các dòng sản phẩm đầu tư như sản phẩm liên kết đơn vị, đa phần tư vấn viên tư vấn đây là dòng sản phẩm có lãi suất cao hơn ngân hàng.

Trong khi đó, khách hàng cứ nghĩ bảo hiểm như gửi tiết kiệm có lãi suất cao và được bảo vệ sức khoẻ nên mới tham gia. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến các mâu thuẫn hợp đồng sau này.

About Post Author

Người Quan Sát

See author's posts