Thương hiệu vẫn chưa nhà nhập khẩu ưu tiên

Chia sẻ về tình hình gạo Việt tại thị trường Philippines, ông Phùng Văn Thành, Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Philippines, cho biết quốc đảo này mỗi năm cần nhập 3-4 triệu tấn gạo, chủ yếu từ Việt Nam (khoảng 85%), Thái Lan khoảng 10%, còn lại là các nước khác. Giá gạo Việt xuất sang thị trường này năm 2023 có thời điểm cao nhất là trên 650 USD/tấn.

Tuy Việt Nam là nhà cung ứng gạo đứng đầu tại thị trường này, nhưng theo ông Thành, so với các loại gạo nhập khẩu từ Thái Lan, Nhật Bản thì gạo Việt vẫn chưa được các nhà nhập khẩu nước này đánh giá cao.

“Các nhà phân phối Philippines làm nhãn mác cho gạo Việt Nam khá mờ nhạt, phải nhìn kỹ mới thấy. Trong khi gạo Thái Lan, Nhật Bản được nhà phân phối ghi thương hiệu “Thai Rice” hoặc “Japanese Rice” rất to, rõ trên bao bì”, ông Thành nói và nhấn mạnh sự cần thiết của việc làm thương hiệu cho gạo Việt để đối tác ưu tiên giới thiệu rõ hơn tại hệ thống phân phối của họ.

Tương tự ở thị trường Indonesia, một thị trường chủ lực của gạo Việt ở châu Á, gạo Việt Nam phân  khúc chất lượng cao cũng gặp cạnh tranh ngày càng gay gắt với gạo Thái Lan. Trong khi đó, tại nhiều siêu thị của Indonesia, gạo Thái Lan đã có thương hiệu rất dễ nhận diện thì độ nhận diện thương hiệu gạo Việt Nam chưa thực sự rõ nét.

“Các loại gạo cao cấp của Việt Nam như ST25, Đài thơm 8, OM18 chưa được biết đến rộng rãi tại Indonesia. Doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần có chiến lược quảng bá bài bản về thương hiệu cho các loại gạo cao cấp của Việt Nam”, ông ông Phạm Thế Cường, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Indonesia, nhấn mạnh.

Khâu đóng gói bao bì cũng là yếu tố quan trọng được ông Nông Đức Lai, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Trung Quốc, khuyến nghị khi xuất khẩu gạo vào thị trường tỷ dân.

Theo khảo sát của Thương vụ, hiện các nước xuất khẩu gạo vào Trung Quốc như Thái Lan, Lào đều rất chú trọng vào khâu đóng gói bao bì một cách chắc chắn, bắt mắt, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng nước này, bên cạnh việc đảm bảo chất lượng. Họ đã có mặt tại hệ thống siêu thị của Trung Quốc, thậm chí cả ở khu vực phía Bắc, nơi có những yêu cầu khắt khe về chất lượng hàng hóa và bao bì.

Vị này cho biết, năm 2024, Trung Quốc có khả năng sẽ tăng cường nhập khẩu gạo đảm bảo an ninh lương thực, trong đó có gạo tấm. Vì vậy doanh nghiệp cần đảm bảo chất lượng đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn mới để xuất khẩu vào thị trường này.

Không bỏ lỡ bất kì phân khúc nào

Trong bối cảnh Indonesia chưa có nhiều giống lúa chất lượng, ông Phạm Thế Cường cho rằng, Việt Nam cần tập trung xuất khẩu các phân khúc gạo chất lượng cao như gạo thơm hạt dài cao cấp, gạo nếp, gạo japonica và đa dạng hóa các chủng loại gạo (như gạo hữu cơ).

Với các sản phẩm chế biến từ lúa gạo như bún khô, bánh gạo kiểu Hàn Quốc, bánh đa nem, bánh phở khô…  cũng là phân khúc tiềm năng có thể thúc đẩy xuất khẩu vào Indonesia.

Để cạnh tranh bền vững, ông Cường khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu cần đảm bảo không có các vi phạm về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm dịch. Đặc biệt phải tuân thủ thời gian giao hàng theo đúng hợp đồng đã cam kết vì số lượng thương nhân được cấp phép nhập khẩu gạo tại Indonesia rất hạn chế.

Tại thị trường Philippines, nơi có trên 50 triệu dân thu nhập trung bình và thấp, có nhu cầu tiêu dùng khá lớn sản phẩm gạo chất lượng vừa phải. Mới đây, Tổng thống Philippines đã phải chỉ đạo các doanh nghiệp nước này kết nối với Việt Nam để tìm kiếm các loại gạo giá rẻ, song các nhà xuất khẩu Việt Nam không đáp ứng được.

Vì vậy, ngoài việc tăng cường xuất khẩu gạo chất lượng cao, ông Phùng Văn Thành khuyến nghị các doanh nghiệp, địa phương cần cân nhắc thị trường ngách là sản phẩm gạo chất lượng vừa phải, giá thành hợp lý để phục vụ phân khúc người tiêu dùng thu nhập trung bình và thấp tại đây.

Năm ngoái, Việt Nam đã xuất khẩu 8,13 triệu tấn gạo với trị giá 4,67 tỷ USD, tăng 14,4% về lượng và tăng 35,3% về kim ngạch so với cùng kỳ. Giá gạo xuất khẩu bình quân đạt 575 USD/tấn, tăng 18,26%.

Trong tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu gạo đã đạt 362 triệu USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều dự báo cho thấy giá gạo sẽ tiếp tục tăng do nguồn cung bị thắt chặt.

Gạo Việt xuất khẩu chủ yếu sang khu vực châu Á, chiếm tới 75% tổng sản lượng. Trong năm 2024, dự báo các thị trường như Trung Quốc, Indonesia, Philippines tiếp tục có nhu cầu nhập khẩu tăng. Ngoài ra, các thị trường mà Việt Nam đã kí FTA như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản; hay các thị trường tiềm năng như Hoa Kỳ, khu vực Trung Đông cũng có nhiều tiềm năng phát triển.

Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục đàm phán với các nước bạn để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cho mặt hàng gạo, giúp gạo Việt Nam tận dụng cơ hội chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng.